Thứ Ba, 30 tháng 6, 2015

TRAO ĐỔI VỀ THƠ SONG THẤT LỤC BÁT - HOÀNG TẤN ĐẠT



TRAO ĐỔI VỀ THƠ SONG THẤT LỤC BÁT

I- Về luật thơ:
Trên văn đàn, có ý kiến cho rằng : trong cặp song thất , tiếng thứ 3 của câu 1 phải là thanh trắc.
Ý kiến này không đúng vì chưa có văn bản chính thống nào quy định như vậy, mà thực tế rất nhiều câu thơ của các nhà thơ nổi tiếng thì " Tiếng thứ 3 của câu 1 lại là thanh bằng:

Ví dụ:

1-“Ngồi đầu cầu nước trong như lọc
Đường bên cầu cỏ mọc còn non
Đưa chàng lòng dằng dặc buồn
Bộ khôn bằng ngựa, thủy khôn bằng thuyền…”

( Chinh phụ ngâm)

2-“Bến Tầm Dương canh khuya đưa khách
Quạnh hơi thu, lau lách đìu hiu
Người xuống ngựa, khách dừng chèo
Chén quỳnh mong cạn, nhớ chiều trúc ti
( Tỳ bà hành - nguyên tác Bạch Cư Dị. Phan Huy Vịnh dịch)

3“Ba mươi năm đời ta có Ðảng
Hôm nay ôn lại quãng đường dài...
Ngọt bùi nhớ lúc đắng cay
Ra sông nhớ suối, có ngày nhớ đêm
(Ba Mươi Năm Đời Ta Có Đảng- Tố Hữu)

II- VỀ CÁCH HỌA


Cũng chưa có văn bản chính thống nào quy định về cách họa( như họa thơ Đường luật) nên trên văn đàn có những cách họa như sau
1- Bài họa STLB phải là một sáng tác độc lập với bài xướng (chỉ cần các từ đuôi của bài họa giống như bài xướng là được), tuy nhiên, nếu bài xướng chưa chuẩn âm luật, thể loại thì bài họa có thể xem xét sáng tạo, thậm chí chỉ cần nương theo ý tứ thơ của bài xướng là có thể chấp nhận được.

Ví dụ:
Tình quê
 
Cảnh chiều tà nơi này đẹp lắm.
Áng mây chiều đỏ thắm trời xa.
Một vùng non nước bao la...
Bỗng nghe quạnh quẽ nhớ nhà miên man.

 
Nơi đất khách ngỡ ngàng xa lạ.
Bao thu rồi lòng dạ chẵng nguôi.
Ra đi biền biền phương trời.
Chừng quay nhìn lại xa rời tuổi xanh.

 
Sao thương quá mái tranh quê cũ
Rặng tre làng bóng rủ đường xưa.
Em còn trong gió trong mưa.
Sớm chiều hai buổi ai đưa đón về...?

 
Hoàng hôn tím lê thê nỗi nhớ.
Không gian như òa vỡ cung đàn.
Ra đi một chiếc thuyền nan.
Gửi lòng ở lại ngập tràn tình quê
Tina

 
Nhớ quê nhà
(Họa bài Tình quê của Tina)

 
Ngắm dáng trời phương này lạ lắm 
Áng mây hồng tím thẳm chiều xa
Nước non trùng điệp bao la
Càng thêm nhớ cảnh quê nhà chứa chan

 
Nghe thấm thía non ngàn bến lạ
Qua bao mùa tất dạ chưa nguôi
Những ngày góc biển chân trời
Tấm thân lữ thứ rã rời tuổi xanh

 
Rồi nhớ lại nhà tranh lối cũ
Quen thuộc nhiều cùng lủ bạn xưa
Nhớ em đi học chiều mưa
Anh chờ anh đợi để dưa em về

 
Giờ xa thẳm trăng thề gợi nhớ
Nỗi xót xa khúc vỡ lòng tan 
Như người trên chiếc thuyền nan
Ra đi để lại muôn vàn tình quê
Nguyễn Gia Linh
27-11-2009
HẮM NỤ TÌNH THƯƠNG

Lời thơ ướm vô vàn thương nhớ
Dù nay mình cách trỡ phương xa
Nhưng không xao lãng đậm đà
Nỗi mong nỗi ước xót xa trong lòng


Tình anh đó đêm đông ấp áp
Bền chặt dù bão táp mưa sa
Cho em cảm giác đậm đà
Hương Xuân thắm đượm chiều tà vấn vương

Anh vẫn mãi chữ thương in đậm
Dù tơ lòng lấm tấm niềm đau
Mắt buồn lệ ướp tình sâu

Hồn em giữ mãi nỗi sầu không tan

Đêm Thu vắng muôn ngàn nhung nhớ
Bao canh trường lệ đổ vì ai
Mang bao tâm sự u hoài
Để cho thắm nụ một đời chữ "THƯƠNG"
Lida


Nụ thắm hương tình


(Hôa bài THẮM NỤ TÌNH THƯƠNG của Lida)
Tình thơ ngát muôn vàn luyến nhớ
Nơi phương nầy cách trở dặm xa
Mãi ghi chữ nhớ đậm đà
Mong người phương nớ đùng xa xót lòng

 
Anh vẫn giữ mùa đông ấm áp
Chẳng bao giờ gió táp mưa sa
Tình ta vẫn mãi mặn mà
Hoa Xuân nồng đượm hương ngà thương vương


Tình xuân đó ngàn thương dấu đậm
Khó phai mờ chưa lấm niềm đau
Biết người còn mãi in sâu
Anh đâu nỡ để nỗi sầu chưa tan


Thu đã đến lá vàng tưởng nhớ
Gợi bao mùa cửa mở lòng ai
Đắm say theo giấc mộng dài
Đường xa xứ Huế ghi hoài tình Thương
Nguyễn Gia Linh


CHỮ NHỚ ĐẬM ĐÀ

Em chữ nhớ vẫn vương tình đậm
Dù mưa sa lấm tấm giọt đau
Tình thương cuả thuở ban đầu 
Vẫn luôn in đậm khắc sâu trong lòng 


Dù xuân thắm hay đông lạnh lẽo 
Thì lòng em muôn nẽo không phai 
Gió mưa dù héo hình hài 
Hồn em vẫn thế mãi mãi không nhòa 


Thu thương nhớ lá hoa man mác 
Huế ngày nao mộc mạc còn mang 
Phượng xưa còn thắm thành Hoàng 
Thì em vần mãi còn mang đậm đà

 
Em biết anh thiết tha còn giữ 
Nên trong lòng lưu trữ tình thương 
Cho em má thắm thêm hường 
Đường xa Xứ Huế chữ thương đậm tình ..
Lida


CHỮ THƯƠNG MẶN MÀ 
(Họa bài CHỮ NHỚ ĐẬM ĐÀ của Lida)


Tình muôn thuở vấn vương nồng đậm
Có thể nào để lấm buồn đau ?
Phút giây cảm mến lúc đầu
Còn đeo đuổi mãi càng sâu tấc lòng


Năm tháng mỏng thu đông lạnh lẽo
Có bao giờ nhạt nhẽo tàn phai
Dù đi mòn những dấu hài
Tình ta vẫn chẳng để ray rứt nhòa 


Sông Hương đó cỏ hoa thơm ngát
Huế mộng mơ ngào ngạt vương mang
Ngày xưa điện ngọc cung vàng
Ngày nay dân giã chẳng màng thiết tha


Chắc em biết tình ta mãi giữ
Trong buồng tim tích trữ lời thương
Cho hoa thắm nụ môi hường
Đường đi không lạc vấn vương bao tình
Nguyễn Gia Linh


2 - Bài họa có thể thay đổi  các tiếng cuối câu và tiếng thứ 5 của  các câu thất thứ 2 trong từng cặp " Song thất"
Ví dụ:
Bài xướng

L
ẠC VÀO THƠ
Li thân ái bn bè quý mến
Đã đ
ưa ta lên đến tn mây
Không ng
 se kết duyên phây
Chàng nàng lãng t
 đâu đây tu v.
Cùng bàn lun vì mê bình trc
Th
 hn vào vng vc bóng thơ
L
n trong sương khói mt m
Yêu v
n thơ mng thn th mà say.
Mê câu ch lá lay bóng nguyt
N
i câu thơ dim tuyt cùng người
H
 hê đng ct tiếng cười
Ôi bài th
ơ y vn mười nét son.
Lòng sng khoái li còn tươi tr
Đ
c mà mê lý l vn nghì
Cu
c đi my khc đã ghi
H
y mau thưởng lãm li thi gii su.
Ngày 10/9/14
( Ông già Sa Đéc)

Bài họa
HN THƠ LC
Hn thơ lc biết đâu b bến
Ch
 giao thoa quyn đến chung xây
Dòng th
ơ song tht xum vy
Câu th
ơ xướng ha tràn đy đam mê
Ch đi ch muôn b cân nhc
Tình trong th
ơ vn sc mng mơ 
Đôi lòng cùng tr
i vào thơ
Nh
 thi hoa bướước mơ bao ngày
Yêu con ch chng say hoa nguyt
Cho tình th
ơ lch duyt sáng ngi
V
n thơ tương kính đón mi
L
i thơ chan cha mây tri n non
Trong đau kh đi còn muôn v 
Ch
 đ lòng lng l su bi
Hòa mình cùng v
i hn thi
S
t chia ni kh vơi đi ni su
Vanessa Le

3- Bài họa dùng toàn bộ các tiếng cuối câu và thay đổi tiếng thứ 5 của  các câu thất thứ 2 trong từng cặp " Song thất"

TIẾNG NGUYỆT CẦM
(Họa BIỆT KHÚC)


Tiếng nguyệt cầm thâu đêm chưa dứt
Dõi chân trời thao thức vì sao
Hồn trinh xưa lạc bến nào
Mũi thuyền ảo mộng nhổ sào rẽ ngang


Từng giọt lệ theo hàng mi nhỏ
Thổn thức lòng thấu tỏ con tim
Nỗi đau ai nén ai kìm
Dòng đời sóng nổi nhấn chìm yêu thương


Ngao ngán cảnh đoạn trường sương gió
Ánh trăng mờ đâu tỏ hồn hoa
Làn mây vắt dải ngân hà
Tan trong bão nổi bỗng òa nét trinh


Bùi Nguyệt, CHLB Đức

4-Bài họa dùng toàn bộ các tiếng cuối câu và  tiếng thứ 5 của  các câu thất thứ 2 trong từng cặp " Song thất"


 TIẾNG LÒNG
(Hoa Biệt khúc)

Tiếng đàn vọng canh khuya chưa dứt
Niu thời gian giờ  phút dài sao
Người yêu xưa ở chốn  nào
Đường tình xô đẩy rẽ vào lối ngang

Lệ lã chã cứ từng giot nhỏ
xót xa  lòng thấu rõ con tim
Nỗi  đau kẻ tạo người kìm

Đường đời xô đẩy kiếm tìm yêu thương

Ai thấu cảnh đoạn trường trăng gió
Ánh lu mờ chối bỏ hồn hoa
Bạch vân nương dải Ngân hà
Trong cơn giông tố đã òa nét trinh

Bui Nguyet - CHLB Đức

-------------
BIỆT KHÚC

Đêm thanh vắng, tiếng đàn day dứt
Nói thay đời từng phút buồn sao
Hồn đi vất vưởng phương nào
Cho thân xác mỏi tựa vào trái ngang

Đàn đôi khúc thêm hàng lệ nhỏ
Phím tơ chùng nghe rõ buồng tim
Quặn đau cảm xúc nén kìm
Bàn tay tê buốt lại tìm tiếng thương

Đời nhi nữ đoạn trường sóng gió
Mối duyên tình vứt bỏ phồn hoa
Nhìn trăng rọi bóng sơn hà
Đàn lên biệt khúc vỡ òa tuyết trinh
Tg Linh Nguyenvan


KẾT LUẬN

Các dẫn chứng trên đã cho ta thấy rằng:
- Trong cặp song thất,tiếng thứ 3 ở câu thất 1có thể là  thanh trắc hoặc thanh bằng.  
-  Họa thơ song thất lục bát, không gò bó  theo luật nào cả mà có nhiều cách họa.
Hy vọng chúng ta sẽ có nhiều bài xướng, họa thú vị trong thể thơ này!

 HOÀNG TẤN ĐẠT

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét